Powrót Wisławy

Zwykle Tomasz Stańko na Jazzowej Jesieni prezentuje materiał na swoją kolejną nową płytę. W zeszłym roku tak nie było, ponieważ wystąpił z zupełnie innym zespołem niż ten, z którym nagrał Wisławę. Przedstawił więc tu ją dopiero dziś.

Grywał już na tym festiwalu z basistą Thomasem Morganem i perkusistą Geraldem Cleaverem, a pianista ze składu Wisławy, David Virelles, miał osobny autorski koncert. Teraz wreszcie czwórka wystąpiła w komplecie i poza utworami z tej płyty zagrała też parę  nowych, planowanych do kolejnego albumu w tym składzie.

Muzycy, wydawałoby się, są skrajnie różni, a każdy z nich jest indywidualnością, ale są absolutnie zdyscyplinowani i wspólnie funkcjonują jak maszyna. Pianista – niespełna 30-letni Kubańczyk, osobowość błyskotliwa i wszechstronna, w muzyce tworzy projekty w najróżniejszych stylistykach, a ponadto dla siebie zajmuje się malarstwem akrylowym – pokazał nam swoje obrazy niestety tylko reprodukowane w komórce, ale są świetne, bardzo wyraziste, abstrakcyjne, a przy tym jakby z przymrużeniem oka. Niestety pokazuje je tylko na swoim prywatnym fejsie i właściwie nie wiem, czemu nie chce szerzej. Basista wygląda, jakby się urwał z Krzemowej Doliny – blady i jakby nieobecny chudzielec w okularkach. Jakiż kontrast z perkusistą, Afroamerykaninem z lekka przy kości. Ale obaj są niezwykle energetyczni i tworzą świetną sekcję rytmiczną (grywali też razem z innym fantastycznym pianistą, Craigiem Tabornem). A Stańko? To niewiarygodne, ale chyba jest coraz lepszy.

Wisława to piękny album, a temat tytułowy jest jednym z najbardziej wzruszających, jakie Stańko napisał. Zaczyna się jakby nigdy nic – sześć dźwięków gamy opadającej w dół, ale jak granej… Tego wieczoru, podobnie jak na płycie, ten temat powrócił parę razy. Zastanawiałam się dziś właśnie, co odróżnia tematy Stańki, dlaczego są one tak absolutnie rozpoznawalne? Są niby proste, ale złożone, bardzo wyraziste, ale w większości nie dadzą się zaśpiewać ot tak. Mają w sobie jakąś dobitność, jak wyraźnie wypowiedziane zdanie, a jednocześnie subtelność i zamyślenie.

Koncert ten przyćmił zupełnie poprzednią produkcję, czyli Extended Circle Kwartetu Torda Gustavsena – materiał z najnowszej płyty norweskiego pianisty, nagranej z trójką swoich krajan. Ominął mnie występ tego kwartetu w ramach tegorocznego Jazzu Na Starówce, dogoniłam go więc w Bielsku. Ale na warszawskim Rynku było chyba momentami ciekawiej. Tu panował nastrój z lekka senny, większość utworów była do siebie podobna, choć muzycy – to widać – są znakomici. Lider jest człowiekiem uczonym, studiował psychologię i muzykologię, napisał pracę o paradoksach improwizacji, a także… o dialektycznym erotyzmie improwizacji, czego nie omieszkał wymienić konferansjer. Ubawiło mnie to, jednak choć rzeczywiście można do tych utworów zastosować pospolite określenie „pościelówa”, to ta pościel kojarzy mi się raczej ze snem… Ale na bis pianista zagrał solo krótki utwór, który był w sumie ciekawszy od całej reszty koncertu.