Czym się różni wróbelek

Nic nie mówiłam, ale wciąż za mną chodzą pytania rzucone przez zeena w Święta. Myślę, że ten dzisiejszy szczególny dzień jest odpowiedni na próbę udzielenia odpowiedzi 😀

Czym się różnią piosenki Tool od Mozarta czy Beethovena? Różnią się: po pierwsze rytmem (Tool ma predylekcje do rytmów nieregularnych), po drugie harmonią (rozszerzenie tonalności o elementy modalizmu, ale te modalności można też postrzegać jako archaizację), po trzecie barwą, użyciem odmiennego instrumentarium (w tym elektronicznego), ale wcale nie w sposób jakoś nadzwyczajnie urozmaicony, po czwarte – monotonią (Tool operuje co prawda nieregularnymi rytmami, ale w regularnych dość okresach, a jeśli chodzi o funkcje, jest to niemal wciąż ta sama, z drobnymi zmianami). Przez tę monotonię pragnie uzyskać hipnotyzujący efekt, bo, jak wiadomo, powtarzalność może działać hipnotycznie. W przypadku przykładu z Jethro Tull funkcje harmoniczne są jeszcze bardziej prymitywne.

Z drugiej strony harmonia klasyków wiedeńskich też może wydać się ograniczona, a rytmy – zbyt regularne. Jednak co różni zdecydowanie ten typ muzyki od zeenowych przykładów, to zmienność. W utworach Mozarta czy Beethovena, Bacha, a później romantyków oraz klasyków XX wieku, zmienność jest zasadą. Muzyka musi mieć akcję. Dlatego dla ludzi wychowanych na muzyce rockowej, opartej na efekcie ostinata, przestawienie się na słuchanie baroku czy klasycyzmu nie jest łatwe. Przyzwyczajeni są, że muzyka ma być jednostajna i uporczywa, by wprawiać w trans jak medytacja. A przecież muzyka może być jak książka, jak opowieść fabularna… Inna jakość po prostu. Wartości jednej i drugiej można docenić. Dopiero w II połowie XX wieku, równolegle z rockową estetyką, także w muzyce poważnej pojawiły się nurty związane z medytacją, dla których monotonia i powtarzalność także była wartością podstawową (minimalizm, muzyka repetytywna). Źródła były zapewne zbliżone: fascynacja folkiem i muzyką świata (szczególnie afrykańską i hinduską).

Pytania zeena związane z wrzuconymi przezeń linkami dotyczyły też Laskowskiego i Wiśniewskiego – czym jego przykłady różnią się także od nich. No, przede wszystkim tekstami 😆 A pod względem muzycznym, z pewnością większym wyrafinowaniem, wynikającym z umiejętności budowania określonego, mrocznego nastroju, podczas gdy piosenki Laskowskiego czy Wiśniewskiego potrafią budować nastrój jedynie biesiadny 😉